काठमाडौ— आफूलाई जातीय छुवाछूत र कुटपिट गर्नेलाई अदालतले जेल सजाय तोकेपछि न्यायको अनुभूति गर्न नपाई विष खाएर आत्महत्याको प्रयास गर्नुभएकी बुद्धमाया विश्वकर्मालाई थप उपचारका लागि काठमाडौं ल्याइएको छ ।
असार २७ गते बुधबार दिउँसो बुद्धमायाले विष खाएर बेहोस भएपछि उपचारका लागि बर्दिबास चोकस्थित शुभस्वस्तिक अस्पतालमा राखिएको थियो । तर उहाँको उपचारमा सुधार नभए पछि शनिबार काठमाडौ ल्याएर बसुन्धारा स्थित ग्रिन सिटी अस्पतालमा उपचार हुँदैछ ।
अस्पतालमा तीन दिन राखेर उपचार गरे पनि विश्वकर्मालाई सुधार नभएपछि थप उपचारका लागि आर्थिक अवस्था कमजोर हुँदा एक दिन अझै कुर्नुपरेको विश्वकर्मा समाज नेपाल प्रदेश २ का अध्यक्ष तथा दलित अधिकारकर्मी मीन रहपालले बताउनुभयो । ‘सुधार आएको थिएन,तर आर्थिक अवस्थाले गर्दा, तत्काल काठमाडौ लैजान पनि सकिएको थिएन ।’
काठमाडौं बसुन्धारा स्थित ग्रिन सिटी अस्पतालले निशुल्क उपचार गर्ने प्रतिवद्धता जनाएपछि उहाँलाई काठमाडौ पठाएको रहपालले जानकारी दिनुभयो । उहाँका अनुसार आर्थिक अवस्था कमजोर रहेको र उपचार खर्च समेत जुटाउन नसक्दा विश्वकर्मालाई उपचारका लागि बाहिर पठाउन कठिन भएको थियो । विश्वकर्मालाई बचाउनका लागि काठमाडौं बसुन्धारास्थित ग्रिन सिटी अस्पतालका अध्यक्ष तथा फोहर सङ्कलन अभियानका संयोजक लोकबहादुर टण्डनसँग विश्वकर्माको बारेमा जानकारी गराएपछि अस्पतालले निशुल्क उपचार गर्ने प्रतिवद्धता जनाएको रहपालले बताउनुभयो । ‘यो हाम्रो लागि निकै खुशीको कुरा हो,अस्पतालका अध्यक्षले वुद्धमायाको उपचार निशुल्क गर्ने घोषणा गर्नु भयो । ’
अस्पतालका अध्यक्ष भन्नुहुन्छ
केही दिन अघिमात्रै बुद्धमाया विश्वकर्माको समाचार मैले पढेको थिए । जातीय छुवाछूत गर्नेहरुलाई अदालतले फैसला सुनाएपछि न्याय पाएको समाचार पढेको हुँ उहाँको बारे । तर उहाँले विष खाएर आत्महत्याको प्रयास गरेको र अस्पतालमा उपचार भएको थाहा थिएन् । तर दलित अनलाईनमा समाचार पढेपछि पछिल्लो घटना पनि थाहा पाए । थप कुरा दलित अनलाइन डटकमका प्रधानसम्पादकसँग कुराकानी गरेपछि उहाँको थप उपचार हामीले गर्ने भएका हौं । मीनजीले पनि फोन गर्नुभएको थियो । मैले हाम्रो अस्पतालबाट विश्वकर्माको थप उपचार सबै गर्ने प्रतिवद्धता जनाएको छु । फोहर सङ्कलन अभियानमा बुटवल आएको छु । आज नै काठमाडौ फर्किन्छु । काठमाडौं गएपछि तत्कालै उपचाररत विश्वकर्मालाई भेट गर्छु । ग्रिन सिटी अस्पतालले आर्थिक अवस्था कमजोर भएका निमुखा, गरिब विपन्न , समुदायहरुलाई निशुल्क उपचार गर्दै आएको इतिहास छ । अझै मैले नै दलित समुदायका विरामीहरु धेरै लाई निशुल्क उपचार गराएको छु । समाचारमा आएका घटनाहरुले हाम्रो अस्पतालको मन छुन्छ । राज्यका मूलधारबाट पछाडि पारिएका सिमान्तकृत र दलित समुदायको आर्थिक अवस्था नाजुक हुँदा धेरै अस्पतालसम्म पनि पुग्न नपाई मृत्यु भएका घटनाहरु पनि छन् । यस्ता समुदायका लागि सहर केन्द्रित अस्पतालहरुले पनि हाम्रो अस्पातले जस्तै अभियान संचालन गरे केही हद सम्म भए पनि यो समुदायको लागि न्याय मिल्ने थियो ।
घटना के थियो
धारामा पानी छोएको भन्दै बुद्धमाया विश्वकर्माकी छोरी मनिषा र उनलाई कुटपिट गर्ने स्थानीय कमला गिरीविरुद्ध जिल्ला अदालत महोत्तरीले यही असार २४ गते जातीय विभेदको कसुर गरेको ठहर गर्दै ६ महिना कैद, १० हजार रुपैयाँ जरिवाना र पीडितलाई ५० हजार रुपैयाँ क्षतिपूर्ति भराउने फैसला गरेको थियो । यसलाई दलित समुदायले ऐतिहासिक फैसला मानेका छन् । तर विश्वकर्माले उही टोलमा बस्नुपर्ने भएको कारण सामाजिक डर, त्रास र असुरक्षित महसुस गरी विष खाएर आत्महत्या गर्ने प्रयास गर्नुभएको थियो । विश्वकर्माका श्रीमान मजदुरीका लागि पोखरामा हुनहुन्छ भने एक छोरा र तीन छोरीहरु आफु संगै बस्दै आएका छन् ।